Hội thảo khoa học: Bảo tồn và phát huy không gian lễ hội Tịch điền - Đọi Sơn gắn với phát triển du lịch Quốc gia

Đoàn chủ trì Hội thảo: Đồng chí Nguyễn Anh Chức, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Hà Nam; Đồng chí Mai Thành Chung, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Nam; PGS.TS Nguyễn Thị Thu Phương, Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam;  GS.TS. NGND Nguyễn Quang Ngọc, Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam; Đồng chí Ngô Văn Liên, Chủ tịch UBND thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam.

Toàn cảnh Hội thảo

Phát biểu chào mừng và khai mạc Hội thảo, đồng chí Nguyễn Anh Chức, Uỷ viên Ban thường vụ tỉnh uỷ, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hà Nam nhấn mạnh: Đây là hoạt động khoa học có ý nghĩa quan trọng nhằm tiếp tục tuyên truyền sâu rộng những giá trị văn hoá đặc sắc của Lễ hội Quốc gia Tịch điền - Đọi Sơn; quảng bá tiềm năng du lịch bền vững của vùng văn hoá Châu thổ sông Hồng. Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn là một di sản văn hóa phi vật thể trong kho tàng di sản văn hóa của tỉnh Hà Nam. Lễ hội Tịch điền được tổ chức hàng năm đã trở thành nét đẹp trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Đây là lễ hội ghi dấu nơi mà cách đây 1037 năm (987-2023) vua Lê Đại Hành đích thân cày ruộng để khuyến khích nhân dân sản xuất nông nghiệp, mở ra điển lễ để các đời sau noi theo và  là một trong những ngày hội chính của đất nước. Một lễ hội văn hóa mang ý nghĩa khuyến nông sâu sắc, đề cao vai trò của nhà nông “Dĩ nông vi bản”, “Phi nông bất ổn”.

Đồng chí Nguyễn Anh Chức, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hà Nam phát biểu chào mừng và khai mạc Hội thảo.

PGS.TS Nguyễn Thị Thu Phương, Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam trình bày báo cáo đề dẫn Hội thảo. Hội thảo sẽ làm làm rõ những vấn đề có ý nghĩa khoa học và thực tiễn trong việc bảo vệ, phát huy lễ hội Tịch điền như:

Thứ nhất, khẳng định giá trị đặc sắc di sản văn hoá phi vật thể được ghi trong danh mục quốc gia: Lễ hội Tịch điền - Đọi Sơn.

Thứ hai, đưa ra những giải pháp bảo vệ và phát huy di sản văn hoá phi vật thể Lễ hội Tịch điền - Đọi Sơn.

Thứ ba, khai thác tài nguyên di sản văn hoá, kết nối không gian văn hoá vùng Đọi Sơn tạo động lực phát triển du lịch tỉnh Hà Nam.

PGS.TS Nguyễn Thị Thu Phương, Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam trình bày báo cáo đề dẫn Hội thảo

Mở đầu phiên trình bày các tham luận, GS.TS Đinh Khắc Thuân với tham luận Lễ Tịch điền qua tài liệu thư tịch và việc phục dựng lễ Tịch điền ở Việt Nam, GS.TS. NGND Nguyễn Quang Ngọc, Nghi lễ cày ruộng tịch điền trong tiến trình lịch sử - văn hóa Việt Nam... đã tập trung nghiên cứu về nghi lễ cày ruộng tịch điền trong tiến trình lịch sử - văn hóa Việt Nam, nhằm làm sáng tỏ những thông tin về lễ hội Tịch điền - Đọi Sơn qua tài liệu thư tịch và việc phục dựng lễ Tịch điền ở Việt Nam.

GS.TS Đinh Khắc Thuân trình bày tham luận

Đồng chí Mai Thành Chung, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch trình bày tham luận

GS.TS. NGND Nguyễn Quang Ngọc trình bày tham luận

PGS.TS Bùi Xuân Đính với tham luận mang tên “Lễ hội tịch điền và truyền thống trọng nông của người Việt” đã làm rõ truyền thống trọng nông qua tư tưởng và chính sách của các triều đại phong kiến trong lịch sử, qua các nghi lễ nông nghiệp…

PGS.TS Bùi Xuân Đính trình bày tham luận

Đồng chí Ngô Văn Liên, Chủ tịch UBND Thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam phát biểu

Sau phiên trình bày các tham luận là phiên thảo luận của các vị đại biểu tham dự Hội thảo. Các ý kiến, giải pháp và kiến nghị của các vị đại biểu tập trung vào nội dung nâng cao hiệu quả bảo vệ và phát huy giá trị di sản lễ hội Tịch điền - Đọi Sơn và không gian thực hành lễ hội, xây dựng lễ hội Tịch điền - Đọi Sơn trở thành sản phẩm du lịch văn hóa hấp dẫn, thu hút mạnh mẽ khách du lịch trong nước và quốc tế đến Hà Nam.

Phát biểu tổng kết, bế mạc Hội thảo TS. Hoàng Thị Bình, Phó Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam bày tỏ: Qua thực tế, có thể thấy rằng hiếm có lễ hội nào sau một thời gian được phục hồi ngắn mà nhận được sự hưởng ứng tham gia của cộng đồng địa phương, sự quan tâm mạnh mẽ của nhân dân cả nước và đặc biệt là sự quan tâm, chỉ đạo của các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước như lễ hội Tịch điền - Đọi Sơn của thị xã Duy Tiên. Từ năm 2010 đến nay, mỗi khi lễ hội được tổ chức các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước như các đồng chí Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, Trương Tấn Sang, Trần Đại Quang, Nguyễn Xuân Phúc… đều có mặt tham dự lễ hội, thậm chí trực tiếp tham gia nghi thức tịch điền. Điều này đã mang lại niềm tự hào và vinh dự lớn cho nhân dân thị xã Duy Tiên và tỉnh Hà Nam.

TS. Hoàng Thị Bình, Phó Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam phát biểu tổng kết bế mạc Hội thảo

Lễ hội Tịch điền - Đọi Sơn cùng với các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể của thị xã Duy Tiên và tỉnh Hà Nam đã và đang trở thành nguồn lực, sức mạnh nội sinh, động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững, khơi dậy tinh thần yêu nước, ý chí tự lực, tự cường, tự hào dân tộc, tính cộng đồng và khát vọng cống hiến của người Hà Nam trong xây dựng quê hương, đất nước./.

Tin: Phạm Dung

Ảnh: Phượng Nguyễn, Duy Quang