Lễ bảo vệ luận án tiến sĩ cấp Viện của NCS Trần Quốc Bảo

Hội đồng bảo vệ luận án

Hội họa ở Hà Nội từ trước năm 1986 mang đặc trưng của hiện thực Xã hội chủ nghĩa, bút pháp tả thực theo chủ nghĩa Hiện thực - Ấn tượng, lãng mạn, miêu tả nội dung, đề tài chiến tranh cách mạng cổ vũ phong trào chiến đấu giải phóng dân tộc. Sau năm 1986 khi đất nước mở cửa hội nhập quốc tế là tiền đề, là nguyên nhân cho việc xuất hiện một số loại hình mỹ thuật, trong đó nghệ thuật hội họa phát triển mạnh mẽ. Giao lưu văn hóa đa phương, đa chiều cũng góp phần đưa mỹ thuật quốc tế đến nước ta nhiều hơn qua các cuộc triển lãm trong và ngoài nước, tạo cho nền mỹ thuật Việt Nam nói chung và hội họa ở Hà Nội nói riêng có nhiều chuyển biến mới, trở nên đa sắc, đa dạng về xu hướng, phong cách sáng tác, ngôn ngữ tạo hình, nội dung phản ánh xã hội đất nước con người bám sát hiện thực cuộc sống. Giai đoạn 2000 – 2015, hội họa càng có sự chuyển biến rõ nét, có sự cởi mở, đổi mới mở rộng quan niệm nghệ thuật, phát huy sáng tạo cá nhân trong sáng tác.

Trong quá trình lựa chọn hướng nghiên cứu đề tài, NCS Trần Quốc Bảo nhận thấy đã có nhiều công trình nghiên cứu của các tác giả đi trước viết về hội họa Việt Nam cũng như Hà Nội qua các thời kỳ, có nhắc đến sự chuyển biến, sự thay đổi và đổi mới trong mỹ thuật, nhưng chưa có công trình nghiên cứu chuyên sâu dưới góc nhìn của ngành Lý luận và lịch sử mỹ thuật nhằm giải quyết vấn đề về sự chuyển biến trong sáng tác hội hoạ ở Hà Nội một cách có hệ thống lý luận khoa học, làm rõ giá trị của hội hoạ Hà Nội về hình thức cũng như nội dung nghệ thuật giai đoạn 2000 – 2015. Chính vì vậy, NCS Trần Quốc Bảo đã lựa chọn đề tài Sự chuyển biến trong sáng tác hội hoạ ở Hà Nội giai đoạn 2000 – 2015 làm luận án tiến sĩ của mình.

NCS Trần Quốc Bảo

Luận án là công trình nghiên cứu chuyên sâu, chuyên biệt đánh giá các vấn đề khoa học thông qua các tác phẩm hội họa ở Hà Nội giai đoạn 2000 - 2015 qua góc nhìn của sự chuyển biến trong sáng tác hội họa.

Luận án hệ thống hóa những vấn đề hội họa Hà Nội, khái niệm mỹ thuật Hà Nội và sự chuyển biến được nghiên cứu qua các tài liệu trong và ngoài nước, vận dụng lý thuyết Tiếp biến văn hóa và kiến thức mỹ thuật học để nghiên cứu sự chuyển biến, đóng góp một hướng nghiên cứu mới về hội họa thuộc ngành Lý luận và lịch sử mỹ thuật.

Luận án đã xác định, nhận diện bản chất của sự chuyển biến, nguồn gốc hình thành và những tác động đến sự chuyển biến qua giao lưu tiếp biến. Chỉ ra sự chuyển biến trong sáng tác có nhiều thay đổi tích cực, hình thức thể hiện đa dạng, phong phú dễ nhận dạng hơn so với trước, đề tài được mở rộng, ngôn ngữ nghệ thuật đa dạng và ngày càng xuất hiện nhiều phong cách pha trộn, cá tính sáng tạo của người họa sĩ cho thấy tính kỷ luật trong lao động nghề nghiệp. Qua đó thấy được các tác phẩm hội họa giai đoạn này là nhân chứng lịch sử phản ánh đời thực của xã hội, đánh dấu bước ngoặt mới của sự chuyển biến trong sáng tác hội họa ở Hà Nội trong giai đoạn mới đầu thế kỷ XXI.

Luận án đã đóng góp các luận cứ, luận điểm, góp phần bổ sung kiến thức, lý luận khoa học, làm tài liệu tham khảo cho các họa sĩ, giảng viên, NCS, sinh viên đại học trong nghiên cứu giảng dạy lĩnh vực văn hóa nghệ thuật, mỹ thuật, cho thấy sự chuyển biến trong sáng tác hội họa đã có một bước đột phá trong thời đại mới.

Kết quả nghiên cứu của luận án sẽ là cơ sở để các hoạ sĩ ở Hà Nội cũng như cả nước có thể thực hành nghiên cứu tìm hướng sáng tác hội hoạ của riêng mình. Các hoạ sĩ trẻ, hoặc các nhà nghiên cứu lý luận mỹ thuật có thể ứng dụng kết quả nghiên cứu để làm tiền đề cho các sáng tác và nghiên cứu tiếp theo.

Hội đồng phản biện, đánh giá luận án

PGS.TS Nguyễn Nghĩa Phương, người hướng dẫn khoa học

Ngoài phần Mở đầu (3 trang), Kết luận (4 trang), Tài liệu tham khảo (10 trang), Phụ lục (87 trang), nội dung luận án được chia thành 3 chương:

Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu, cơ sở lý luận và khái quát hội họa ở Hà Nội (39 trang).

Chương 2: Biểu hiện của sự chuyển biến trong sáng tác hội họa ở Hà Nội giai đoạn 2000 - 2015 (59 trang).

Chương 3: Đặc điểm, giá trị của sự chuyển biến trong sáng tác hội họa ở Hà Nội giai đoạn 2000 - 2015 (41 trang).

NCS Trần Quốc Bảo đã trình bày tóm tắt nội dung luận án trước Hội đồng chấm luận án. Sau khi nghe ý kiến đánh giá, phân tích của các phản biện khoa học, nghe ủy viên thư ký tổng hợp những ý kiến đóng góp của các nhà khoa học trong và ngoài Hội đồng về nội dung luận án, NCS Trần Quốc Bảo đã trả lời câu hỏi của các thành viên trong Hội đồng. Kết quả 100% thành viên có mặt tại Hội đồng đã bỏ phiếu công nhận học vị Tiến sĩ Nghệ thuật học cho NCS Trần Quốc Bảo./.

NCS chụp ảnh lưu niệm cùng các thầy cô

Tin, ảnh: Lã Lương