Góp ý dự thảo Hồ sơ trình UNESCO vinh danh danh nhân văn hóa Lê Quý Đôn nhân kỷ niệm 300 năm ngày sinh (1726 - 2026)

Tham dự họp góp ý cho nội dung dự thảo Hồ sơ có PGS. TS. Nguyễn Thị Thu Phương, Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam, Ông Đào Quyền Trưởng, Phó Vụ trưởng Vụ Ngoại giao Văn hóa và UNESCO Việt Nam - Bộ Ngoại giao; GS. TS Đinh Khắc Thuân, Viện Trần Nhân Tông, Đại học Quốc gia Hà Nội; Ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Bình; Ông Trần Đình Tuấn, Hội Kiều học Việt Nam; Ths. Dương Thị Ánh, Cục Di sản Văn hóa, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Bà Nghiêm Thái Hạnh, Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam cùng các nhà khoa học và nhóm xây dựng hồ sơ.

Toàn cảnh buổi họp góp ý

Dự thảo do PGS. TS Phạm Lan Oanh, Phó Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam, chủ nhiệm dự án chủ trì.

Mở đầu họp dự thảo, các nhà khoa học đã xem bộ phim 10 phút và 10 ảnh về danh nhân Lê Quý Đôn. Sau khi xem bộ phim và ảnh về danh nhân, Ông Đào Quyền Trưởng, Phó Vụ trưởng Vụ Ngoại giao Văn hóa và UNESCO Việt Nam - Bộ Ngoại giao phát biểu: Chúng ta cần xác định làm hồ sơ này là cho Việt Nam, cho thế hệ mai sau, và hồ sơ này sẽ được lưu mãi mãi. Cần làm sâu sắc hơn những giá trị mà danh nhân Lê Quý Đôn để lại, đặc biệt cần chứng minh hơn nữa tư tưởng học vượt thời đại của ông. Ngoài ra cần thống nhất về vấn đề tên gọi trong hồ sơ, đó là nhà bác học Lê Quý Đôn hay danh nhân Lê Quý Đôn.

Ngoài câu chuyện vinh danh, đại diện trí tuệ Việt Nam, một vấn đề quan trọng nữa cần phải lưu ý, đó là vấn đề tuyên truyền quảng bá sau khi được vinh danh.

Ông Đào Quyền Trưởng, Phó Vụ trưởng Vụ Ngoại giao Văn hóa và UNESCO Việt Nam - Bộ Ngoại giao phát biểu

Theo ý kiến của GS.TS Đinh Khắc Thuân thì phần phim đã tốt hơn rất nhiều so với lần trước. Tuy nhiên các tư liệu sử dụng cần quan tâm đến vấn đề bản quyền. Bản dự thảo trích dẫn cần có nguồn rõ ràng, đồng thời làm rõ hơn bản nào là chữ Hán, bản nào là chữ Nôm. Nên xem lại cuốn Đại Việt sử ký tục biên có đúng là của Lê Quý Đôn biên soạn không, vì trong các tư liệu đã có chưa thấy tư liệu nào nhắc đến điều đó.

GS. TS Đinh Khắc Thuân, Viện Trần Nhân Tông phát biểu góp ý cho dự thảo

PGS. TS Nguyễn Thị Thu Phương, đại diện Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam phát biểu góp ý cho rằng cần thống nhất Danh nhân hay Nhà khoa học.

Nhìn chung, phim ảnh và hồ sơ khá nghiêm túc về sản phẩm liên quan, tuy nhiên cần mô tả ngắn ngọn, không đi vào phân tích, thống kê. Theo GS.TS Từ Thị Loan, nên cân nhắc khi dùng từ Đức Nghiệp khi nói về Lê Quý Đôn, việc chuyển nghĩa khi dịch cần mạch lạc, rõ nghĩa và đúng về bản chất nghĩa hơn.

GS. TS Từ Thị Loan, Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam phát biểu góp ý cho dự thảo

Theo ông Trần Đình Tuấn hiện tại hồ sơ đã khá ổn, tuy nhiên cần có một bài tổng kết rõ ràng và sâu hơn vì nó là tiêu chí quan trọng của UNESCO. Phần trích dẫn ảnh hưởng quốc tế, nên ưu tiên Pháp, Nga, Áo…(đối với phương Tây), rồi đến khu vực Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc…

Ông Trần Đình Tuấn, Hội Kiều học Việt Nam góp ý cho cho dự thảo

Đồng quan điểm với các ý kiến nhận xét đi trước, PGS.TS Đỗ Thị Thanh Thủy cũng cho rằng, để nâng cao chất lượng hơn hồ sơ, cần chắt lọc hơn nữa, đặc biệt là phải bám sát yêu cầu của hồ sơ.

Ngoài ra buổi họp góp ý cho dự thảo còn nhận được đóng góp ý kiến của Bà Nghiêm Thái Hạnh, Ủy Ban Quốc gia UNESCO Việt Nam; Ths. Dương Thị Anh, Cục Di sản Văn hóa, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; TS. Phan Mạnh Dương, Ths. Trần Văn Hiếu, Ths. Phạm Thị Dung cùng các nhà khoa học không tham dự trực tiếp đã gửi nhận xét góp ý cho hồ sơ như GS.TS Nguyễn Văn Kim, Hội đồng Di sản Văn hóa quốc gia; PGS.TS Nguyễn Hữu Sơn, Viện Văn học, Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam; PGS.TS Hà Văn Minh, Trưởng khoa Văn, Đại học Sư phạm Hà Nội....

Buổi họp dự thảo cũng nhận được ý kiến phát biểu của Bà Bùi Thị Hải Yến, Trưởng phòng Quản lý Văn hóa và ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Bình, trong đó nhấn mạnh trên tinh thần các ý kiến đóng góp của các vị đại biểu, nhóm các nhà khoa học viết hồ sơ cần có sự điều chỉnh lại một cách cô đọng, súc tích làm sao nói lên được con người cụ Lê Quý Đôn với tầm vóc tư tưởng, trí tuệ, đạo đức có giá trị phố quát mang tầm quốc tế.

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Bình phát biểu

Kết thúc buổi họp, PGS.TS Phạm Lan Oanh, Chủ nhiệm dự án đã tiếp thu ý kiến của các đại biểu, cũng như các góp ý bằng văn bản để tiếp tục chỉnh sửa, hoàn thiện hồ sơ trình nộp theo đúng thời hạn.

Tin, ảnh: Phạm Dung